Overal zijn micro-organismen zoals bacteriën, virussen en schimmels. Van sommige kunnen mensen een infectieziekte krijgen. Als mensen het ziekmakende micro-organisme kunnen overdragen op andere mensen, is de infectieziekte besmettelijk.
De bestrijding van infectieziekten die een risico kunnen vormen voor de volksgezondheid, is een wettelijke taak van de GGD’en. De GGD’en worden ondersteund door het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) van het RIVM.
De gemeenten hebben een – wettelijk verplicht – landelijk dekkend netwerk van GGD’en. Afhankelijk van de ernst en omvang van de ziekte is de verantwoordelijkheid voor de aanpak ervan belegd bij het college, de burgemeester, de veiligheidsregio of de minister. Dat vergt goede afstemming en adequate signalering en melding.
In het Besluit publieke gezondheid (art 2, lid3) staat dat de gemeente de bevolking moet adviseren over risico’s, inclusief gezondheidskundig advies over gevaarlijke stoffen, in het bijzonder bij crises of dreiging van crises. Tevens is opgenomen dat burgemeester en wethouders advies vraagt aan de GGD voordat besluiten worden genomen die belangrijke gevolgen kunnen hebben voor de publieke gezondheidszorg (artikel 16).
Bij een (dreigende) pandemie hebben nationale spelers een grote rol in de bestrijding en de communicatie. Het ministerie van VWS is verantwoordelijk voor de bestrijding op landelijk niveau en wordt geadviseerd door het Centrum Infectieziektenbestrijding/ Landelijke Coördinatie Infectieziektenbestrijding (LCI) van het RIVM. Zodra een epidemie meerdere gemeenten omvat, gaat het LCI coördineren. Bij een (dreigende) pandemie, treedt ook de landelijke crisisstructuur in werking. De kaders voor bestrijding en publiekscommunicatie worden dan landelijk vastgesteld. Ook zijn er dan afspraken over perswoordvoering. De burgemeester blijft verantwoordelijk voor de uitvoering van de infectieziektenbestrijding, de openbare orde en de communicatie binnen de eigen gemeente. Dat betekent dat op lokaal niveau (of binnen de veiligheidsregio) binnen de landelijke kaders de infectieziektenbestrijding en bijbehorende communicatie wordt uitgevoerd en wordt afgestemd met de regionale GGD. Afhankelijk van de fase van de pandemie, zal de nadruk bij de communicatie op informeren of 'schade beperken' liggen.
Min. VWS: Evaluatie aanpak Nieuwe influenza (H1N1 - Mexicaanse griep) Hfst. 10
Min. VWS: Evaluatie Q-koorts uitbraak Par. 7.7
GGD GHOR NL: Publieke gezondheid borgen
RIVM: Generiek draaiboek infectieziektebestrijding Par. 5.4
IFV: Crisiscommunicatietips voor infectieziektencrisis
Dossier GHOR-grootschalige infectieziektebestrijding
Mindmap Crisisbeheersing infectieziekten
