Zonnepanelen, buurtbatterijen, elektrische auto's en windmolens. De energietransitie, de overgang van het gebruik van fossiele naar duurzame energiebronnen, is in volle gang. De energietransitie brengt nieuwe veiligheidsrisico's voor burgers en hulpverleners met zich mee. Het IFV wil en moet hierop inspelen. Op deze webpagina vindt u een overzicht van al onze activiteiten rondom de energietransitie.
In 2030 moet volgens het Klimaatakkoord de CO2-uitstoot in Nederland met 49% zijn teruggedrongen. Om dit doel te verwezenlijken is een transitie naar het gebruik van (meer) duurzame energiebronnen en energiedragers noodzakelijk. Voorbeelden hiervan zijn: waterstof, windenergie, zonne-energie, batterijen, LNG, biomassa en geothermie.
"De energietransitie in ons land gaat heel veel betekenen. Laten wij die mede mogelijk maken, maar wel op een veilige manier", vertelt Nils Rosmuller, lector Energie- en transportveiligheid bij het IFV. "Wij pleiten voor meer aandacht voor de veiligheidsconsequenties van de energietransitie. Het IFV denkt als kennispartner graag vooraf mee over mogelijkheden om de risico's van nieuwe energiebronnen beheersbaar te houden."
Ricardo Weewer, lector Brandweerkunde: "Als IFV richten we ons op landelijke en internationale kennisdeling. In Communities of Practice en kennistafels werken we samen met deskundigen van overheid, bedrijfsleven en branches aan het verzamelen en delen van kennis en ervaringen. Daarnaast doen we onderzoek en ontwikkelen we handreikingen, leidraden, lesstof en trainingen voor hulpverleners werkzaam in de veiligheidsregio's."
Het kennisdossier Veilige energietransitie bevat, behalve informatie over de IFV-activiteiten, relevante informatie van derden over dit thema. Zie de 'Bekijk ook' op deze pagina voor alle relevante kennisdossiers.
De energietransitie is volop in beweging en het IFV werkt continu aan nieuwe kennisproducten. Deze webpagina wordt dan ook regelmatig geactualiseerd.
Stel uw vragen aan ons speciale loket over veiligheid en de energietransitie: vet@ifv.nl.
Handreikingen voor Elektriciteit Opslag Systemen (EOS'en) voor veiligheidsregio's, verzekeraars en het bevoegd gezag. De uitgaven zijn opgesteld door het LIOGS, diverse veiligheidsregio's en het IFV.Veiligheidsprincipes kleinschalige EOS'en < 20 kWhHandreiking Elektriciteit Opslag Systemen > 20 kWh
Het gebruik van waterstof in een besloten ruimte, zoals een woning, roept veel vragen op over de veiligheid hiervan. Deze uitgave bevat de resultaten van een literatuuronderzoek naar de veiligheidsaspecten hiervan.Veiligheidsaspecten van waterstof in een besloten ruimte
Onderzoek van het IFV en Veiligheidsregio Noord-Holland-Noord naar de brand in een parkeergarage in Alkmaar en het brandweeroptreden hierbij. Bij deze brand was een elektrisch voertuig betrokken, maar het voertuig was niet de oorzaak van de brand.Rapport Brand Singelgarage Alkmaar
Handreiking voor een veilige plaatsing van zonnepanelen in combinatie met Elektriciteit Opslag SystemenEnergieopslag en/of -opwekking op daken van collectieve woongebouwen
Hoe kan de brandweer veilig en effectief optreden bij incidenten met elektrische en hybride voertuigen? Samen met experts uit het veld hebben we een zakkaart/handelingsperspectief en een aandachtskaart met meer achtergrondinformatie ontwikkeld.Zakkaart handelingsperspectief bij e-voertuigenAandachtskaart bestrijding incident e-voertuig (elektrisch of hybride)Onderbouwing van risico op elektrocutie/elektrische schok bij incidenten met e-voertuigen (2020)
Elke veiligheidsregio kan te maken krijgen met incidenten waarbij hoogspanning extra risico's met zich meebrengt. Het is belangrijk dat de brandweer dan weet wat zij van de netbeheerder mag verwachten en vice versa. Daarom is in samenwerking met de energiesector het kennisdocument Brandweeroptreden nabij elektriciteit opgesteld. Op basis van het kennisdocument is een aandachtskaart gemaakt voor gebruik tijdens een inzet.Kennisdocument Brandweeroptreden nabij elektriciteit Aandachtskaart Veilig optreden nabij elektriciteit
Uit deze eerste verkenning blijkt dat de inzichten in het buitenland vergelijkbaar zijn met die in Nederland: veiligheidsgerelateerde wet- en regelgeving is er amper of ijlt na en de hulpverleningsdiensten pionieren om stappen te zetten op het gebied van risicobeheersing en incidentbestrijding. Een internationale verkenning naar fysieke veiligheidsaspecten van de energietransitie
In 2050 wil Nederland een circulaire economie zijn: een economie zonder afval, waarbij alles draait op herbruikbare grondstoffen. Welke veiligheids- en gezondheidsrisico's brengt de overgang naar een circulaire economie met zich mee? Deze uitgave brengt dit voor een aantal actuele onderwerpen in kaart.Infoblad circulaire economie voor veiligheidsregio’sFactsheet Infoblad circulaire economie voor veiligheidsregio's
De energietransitie heeft een grote impact op de fysieke leefomgeving in Nederland. Maar wat zijn de veiligheidsconsequenties hiervan? Het Infoblad Energietransitie geeft een overzicht van de veiligheidsrisico's van geothermie, biomassa, zonne-energie, batterijen, waterstof en windenergie. Infoblad Energietransitie ten behoeve van veiligheidsregio'sFactsheet Infoblad Energietransitie ten behoeve van veiligheidsregio's
Aandachtskaarten waterstof voor veiligere incidentbestrijding (2019)Steeds meer voertuigen in Nederland, zoals auto’s en bussen, rijden op waterstof. Om een veiligere inzet van de brandweer bij waterstofincidenten mogelijk te maken, heeft het IFV zes aandachtskaarten voor de incidentbestrijding ontwikkeld. Aandachtskaarten waterstof voor veiligere incidentbestrijding
Door de energietransitie zal het gebruik van waterstof als brandstof voor voertuigen de komende jaren flink toenemen, en daarmee het aantal waterstoftankstations. Steeds meer gemeenten krijgen hierdoor te maken met een vergunningaanvraag voor een waterstoftankstation. Deze handreiking geeft bestuurders en hun adviseurs handvatten voor de vergunningverlening.Bestuurlijke handreiking vergunningverlening waterstoftankstations
Waterstof wordt steeds vaker als brandstof gebruikt voor voertuigen. Hierdoor neemt de kans op incidenten met waterstof toe. Met het oog hierop heeft het IFV een verkennend onderzoek gedaan naar de veiligheidsaspecten rondom waterstof en de inzetmogelijkheden bij incidenten met waterstof. Waterstof als brandstof voor voertuigen: aandachtspunten voor incidentbestrijding
Het IFV heeft meegewerkt aan de totstandkoming van de LNG-hulpregelimg. Deze regeling beschrijft de organisatie en bijstand vanuit het bedrijfsleven bij het bestrijden van LNG-transportgevallen door de brandweer. LNG-hulpregeling. Incidentbestrijding bij LNG-transportongevallen
Hoe zit de regelgeving op het gebied van LNG-tankstations in elkaar en hoe ziet het vergunningsverleningstraject eruit? De uitgave zoomt in op het bestuurlijke afwegingskader en de bestuurlijke aandachtspunten. Bestuurlijke handreiking vergunningverlening LNG-tankstations
Een serie protocolkaarten voor de brandweer die zijn te gebruiken bij het bestrijden van incidenten met LNG.Protocolkaarten incidentbestrijding LNG
Op het gebied van veiligheid rondom LNG zijn de afgelopen jaren veel ontwikkelingen geweest en is onderzoek gedaan. In deze publicatie heeft de Brandweeracademie de kennis over LNG aangevuld met handelingsperspectieven voor de brandweer. Brandweeroptreden bij incidenten met LNG
Deze uitgave biedt hulpverleners niet alleen achtergrondinformatie, maar ook handreikingen voor een gestructureerde manier van optreden bij verkeersongevallen met moderne voertuigen.Brandweeroptreden bij incidenten met moderne voertuigen
In opdracht van Amsterdam Airport Schiphol en Stadsregio Amsterdam heeft het lectoraat Transportveiligheid de condities voor de brandveiligheid van elektrische bussen in tunnels opgesteld. Ook is een vergelijking gemaakt tussen elektrische bussen en dieselbussen.Brandveiligheid van elektrische bussen
Elektrische of hybride voertuigen, komen steeds vaker voor in het straatbeeld. Dit stelt hulpverleners voor vragen over de risico’s van incidenten met moderne voertuigen. De Brandweeracademie ontwikkelde met financiële ondersteuning van het Ministerie van Infrastructuur & Milieu en de RAI Vereniging deze instructievideo.Instructievideo Optreden bij incidenten met moderne voertuigen
Dit koersdocument van Brandweer Nederland en het IFV beschrijft de opgave van de energietransitie en de rol van de veiligheidsregio’s daarin.Koersdocument Veilige energietransitie
Om kennis en ervaringen uit de praktijk met elkaar te delen, ervan te leren en de vele vraagstukken rond nieuwe toepassingen van energiebronnen en energiedragers te bundelen heeft het IFV een aantal Communities of Practice (CoP) opgericht. In deze communities wordt door een breed scala aan instanties kennis ingebracht. Denk aan vertegenwoordigers van veiligheidsregio's, omgevingsdiensten, industrie en infraproviders.
Tijdens de bijeenkomsten (vier keer per jaar) maken de deelnemers kennis met elkaars 'problematiek' en wisselen ze initiatieven en ideeën uit. Er worden initiatieven genomen om met steun van het IFV (gezamenlijk) protocollen op te stellen voor hulpverleners. Tot nu toe is gebleken dat de CoP's een zeer zinvolle bijdrage leveren aan de noodzakelijke aandacht voor veiligheid bij de nieuwe toepassingen van energiebronnen in de energietransitie.
Momenteel zijn er de volgende CoP's:
Op het gebied van zonnepanelen (PV-systemen) zijn een aantal producten in ontwikkeling. Bekijk meer info over het onderzoek naar zonnepanelen.
Wilt u meer weten over de CoP Battery Packs of de CoP Waterstof? Neem dan contact op met Tom Hessels, e-mail tom.hessels@ifv.nl.
Voor meer informatie over de CoP Zonne-energie kunt u terecht bij Jacquelien van 't Zand, e-mail jacquelien.vantzand@ifv.nl. In onderstaand filmpje brengt het IFVChallengeTeam een bezoek aan de CoP Zonne-energie.
Terugblik digitale Exchange of Experts rondom elektrische voertuigen (oktober 2020)
Brandveiligheidsmaatregelen voor parkeergarages met elektrische voertuigen (juli 2020)
Blog Nils Rosmuller: Van Rotterdam tot Okkenbroek: de energietransitie is van ons allemaal, de veiligheid van niemand (maart 2020)
FAQ Brandveiligheid elektrische voertuigen en laadpalen in parkeergarages (maart 2020)
Vier highlights uit de bijeenkomst Community of Practice Battery Packs (maart 2020)
Elektrische voertuigen in parkeergarages en brandveiligheid (februari 2020)
Blog Nils Rosmuller: Veiligheid van de energietransitie: nationaal, lokaal ... en regionaal (februari 2020)Blog René Hagen: Circulair bouwen: veel meer aandacht voor brandveiligheid nodig (januari 2020)Regie op veiigheid batterijen (september 2019)
Verbreding lectoraat Transportveiligheid met energieveiligheid (september 2019)
Blog Ricardo Weewer: Energietransitie: op zoek naar antwoorden (mei 2019)
Inzichten delen tijdens bijeenkomst Transportveiligheid in de energietransitie (maart 2019)
Incidentonderzoeksdag 2019: een dag vol energie! (maart 2019)
"Betrek ons in vroeg stadium bij de energietransitie" (maart 2019)
Blog Ricardo Weewer: De onderzoeks- en innovatieagenda voor de brandweer in Europa (augustus 2018)
Blog Nils Rosmuller: 'Waterstof' tot nadenken (juli 2018)
Te weinig oog voor veiligheid in energietransitie (juni 2018)
Verslag plug-in kennissessie: Energietransitie en veiligheid (juni 2018)
BNR Autoshow, 10 juli 2020Brandgevaar elektrische auto's. Vanaf minuut 12.30
Reformatorisch Dagblad, 9 juli 2020Verbeter brandveiligheid parkeergarages met elektrische auto's
RTL.nl, 9 juli 2020'Verbeter brandveiligheid parkeergarages met elektrische auto's'
NOS (radio, tv en online), 1 en 2 juli 2020Branden elektrische auto's in parkeergarage 'helse klus' voor brandweerNOS Journaal, 1 juli 2020, 23.30 uur Radio 1 Journaal, 2 juli 2020, luister terug tussen 07:00 en 08:00 uur, minuut 35.00
Programma Kassa (online en tv), 22 februari 2020Grote zorgen over ondergronds laden elektrische auto's vanwege brandgevaar
NOS (radio, tv en website), 18 januari 2020
Zelf geknutselde batterijen, waterstof in de tuin: verduurzaming kan onveilig zijn
Reformatorisch Dagblad, 14 december 2019Hoe brand in elektrische auto brandweer uitdaagt
Binnenlands Bestuur, 5 november 2019Veiligheid wordt vergeten bij energietransitie
Telegraaf, 4 november 2019E-auto’s in parkeergarages mogelijk groot gevaar
NRC, 5 september 2019Een dak vol brandgevaar
Brand&Brandweer, juli/augustus 2019De energietransitie: nieuwe technieken met nieuwe uitdagingenVerhoogde risico's zonnepanelen bij in-daksystemen
Noord-Hollands Dagblad, 22 juni 2019E-auto is moeilijk te blussenDe Stentor, 5 juni 2019‘Brand in zonnepanelen door ondeskundige installatie’
Radar, 24 april 2019Geen reëel ontploffingsgevaar voor elektrische auto's
RTL Nieuws, 11 april 2019TNO: Zonnepanelen in brand door slechte verbindingen
De Telegraaf, 4 april 2019'Huis groener maken, maakt het ook gevaarlijker'
De Stentor, 27 maart 2019Hoe veilig zijn zonnepanelen eigenlijk?
De Stentor, 27 maart 2019Veiligheidsexpert pleit voor APK op zonnepanelen
BNR Nieuwsradio, 15 maart 2019Podcast BNR Techniektour: De techniek achter brandveiligheid
Vexpansie, nummer 1, 2019Brandveiligheid van parkeergarages en duurzame brandstoffen
Brandveilig.com, 4 december 2018Zorgen rond de 'lithium-ion revolutie' tijdens congres Fire Safety and Science
Brand&Brandweer, december 2018Batterijen zorgen voor nieuwe uitdagingen
De Stentor, 26 oktober 2018Zorgen zonnepanelen op het dak voor meer brandgevaar?
RTL Nieuws, 18 september 2018Steeds meer branden door zonnepanelen: experts slaan alarm
Safety, nummer 5, 2018Hoogste tijd voor veilige energietransitie