Veiligheidsregio's hebben informatie nodig om goed te kunnen functioneren. Dit geldt bij het optreden bij incidenten en crises, maar ook bij het terugdringen van risico's, bij het voorbereiden op het operationeel optreden en voor het sturen en beantwoorden. Informatievoorziening gaat over het totaal van maatregelen om in de informatie voor de verschillende (samenhangende) werkprocessen te voorzien. Het IFV bundelt de landelijke activiteiten en programma's voor de veiligheidsregio's op het gebied van informatievoorziening. Enkele activiteiten van het IFV op het gebied van informatievoorziening zijn:
Er is ook een sterk groeiende behoefte aan landelijke samenwerking en uniformiteit op ICT-gebied. Vanuit de Wet veiligheidsregio's wordt dit gestimuleerd, maar ICT is bij uitstek een terrein waar gezamenlijk efficiency en effectiviteit is te behalen in plaats van iedere veiligheidsregio voor zich. Bijvoorbeeld op het gebied van data-analyse en informatiegestuurd werken. Dit zien we ook terug in de strategische thema's van het Veiligheidsberaad (kansen en bedreigingen in de data- en informatie-gestuurde maatschappij) en in de uitvoeringsagenda Brandweer (thema Business Intelligence). Het IFV heeft de ambitie om invulling te geven aan deze groeiende vraag van de veiligheidsregio's en de gewenste nieuwe landelijke ICT-voorzieningen te ontwikkelen. Dat gebeurt vooral vanuit het programma Informatievoorziening, maar daarnaast ook door bestaande voorzieningen verder te ontwikkelen en/of te koppelen met andere functionaliteiten. We verwachten dat deze ontwikkeling structureel is. We staan nog relatief aan het begin, maar de techniek biedt ook telkens nieuwe mogelijkheden.
Om al deze activiteiten te bundelen en efficiënt uit te voeren, is informatievoorziening binnen het IFV belegd bij vier onderdelen:
Hierin zijn verkenning en advies, projectontwikkeling, en borging en instandhouding allen opgenomen.
Het Programma Informatievoorziening (IV) wordt gezamenlijk uitgevoerd door het IFV en de 25 veiligheidsregio's, in opdracht van het Veiligheidsberaad. Vanuit het motto 'Samen slimmer met data' werkt het IFV samen met de veiligheidsregio's aan een solide en toekomstbestendige informatievoorziening waarbij data op een slimme manier wordt ingezet voor een veilige en efficiënte incidentbestrijding, risico- en crisisbeheersing. Het Programma IV stimuleert en faciliteert samenwerking en kennisdeling tussen veiligheidsregio's én hun partners. Omdat we verder moeten kijken dan de grens van de regio. Door samen data slim te gebruiken, bereiden we ons voor op de IV-vragen van de toekomst. Het Programma IV wordt gezamenlijk uitgevoerd door het IFV en de veiligheidsregio's, in opdracht van het Veiligheidsberaad.
In navolging van het Programma IV 2015-2020 starten we in het najaar van 2020 met een nieuw Programma IV voor 2020-2025 (programmaplan volgt). Op dit moment ligt dit plan ter besluitvorming voor bij de veiligheidsregio's. Dit zal naar verwachting in oktober 2020 door het Veiligheidsberaad worden vastgesteld.
Programma Informatievoorziening Veiligheidsregio’s 2015-2020
"Het kan altijd slimmer. Informatievoorziening blijft een uitdaging. Blijven vragen en blijven zoeken naar antwoorden. Werelden verbinden om oplossingen en verbeteringen te realiseren in hoe we als hulpverleners ons werk beter, veiliger en efficiënter kunnen doen". Diemer Kransen, CIO Veiligheidsregio's.
Op basis van de ontwikkelingen om ons heen en verschillende bestuurlijke agenda's zijn vier thema's beschreven waaronder verschillende projecten en activiteiten worden uitgevoerd.
In het kort:
Informatiegestuurd werken betekent: op basis van beschikbare gegevens (data) sturen op beleid en uitvoering. Als we slimmer gebruikmaken van de beschikbare data, zijn veiligheidsregio's in staat betere beslissingen te nemen en effectiever en efficiënter te handelen. Dit is een continu proces waarin data wordt verzameld, gestructureerd, geanalyseerd en gedeeld. Onderdelen van het Programma IV dragen bij aan dit proces.
Voor het thema Informatiegestuurd werken is het volgende strategische doel geformuleerd:
Het programma informatievoorziening zorgt voor integraal datagebruik in de veiligheidsregio en maakt een samenhangend geheel van informatiestromen in de veiligheidsketen.
Binnen dit thema wil het programma producten en diensten realiseren die regionaal meerwaarde hebben en die landelijk eenvoudiger te realiseren zijn. Denk daarbij aan afspraken en standaarden (zoals kernregistraties), een datawarehouse (waarin het IFV data voor regio's veilig bewaart en terug levert) en informatie uit landelijke databronnen beschikbaar maken met dashboards of via gegevens koppelingen. Onder andere vanuit de vakgroep Business Intelligence (BI) en de regiegroep BI ontstaan diverse ideeën en initiatieven die vormgeven aan deze vorm van informatiegestuurd werken.
Met Continuïteit bedoelen we de (goede en veilige) voortgang van de bedrijfsvoering van veiligheidsregio's met als basis de digitale weerbaarheid van de eigen informatievoorziening. Gezien de digitalisering, alle technologische ontwikkelingen en recente cyberaanvallen op verschillende organisaties een onmisbaar thema binnen het Programma IV. Het is bij uitstek een thema dat zich niet aan regiogrenzen (of landsgrenzen) houdt en daarom noodzakelijk om vanuit een landelijk programma met breder perspectief op te pakken. Vanuit het programma zijn verschillende initiatieven gestart om veiligheidsregio's goed voor te kunnen bereiden op cyberaanvallen met bijpassend handelingsperspectief voor de eigen informatievoorziening. Op die manier draagt het Programma bij aan de digitale weerbaarheid van veiligheidsregio's.
Voor het thema Continuïteit is het volgende strategische doel geformuleerd:
Het programma informatievoorziening werkt aan het voorkomen van uitval van de eigen informatievoorziening, het voorbereiden op de gevolgen hiervan en draagt bij aan het beperken van maatschappelijke ontwrichting door digitale verstoringen.
De vakgroep Informatieveiligheid geeft uitvoering aan verschillende projecten en activiteiten onder dit thema. De ontwikkeling van een ISAC (Information Sharing and Analysis Centre) voor veiligheidsregio's, een sectoraal overleg over cybersecurity, is daar één van. Ook heeft al twee keer een intercollegiale toetsing informatieveiligheid plaatsgevonden dat waardevolle informatie oplevert om verdere activiteiten onder dit thema te kunnen ontplooien.
Veiligheidsregio's zijn netwerkorganisaties. Om samen te kunnen werken is een goede informatievoorziening noodzakelijk. Dat begint al bij de basis; een solide en veilige ICT-infrastructuur waarop de data vanuit verschillende bronnen naar de (afgesproken) afnemers worden 'verstuurd'. En het gaat om up-to-date en gebruikersvriendelijke applicaties die de primaire processen op de gewenste wijze ondersteunen, zodat de juiste informatie, op het juiste moment, op de juiste plek belandt. De activiteiten binnen dit thema hebben één doel: veiligheidsregio's en -partners beschikken op hetzelfde moment over dezelfde informatie en kunnen daardoor effectief samenwerken.
Voor het thema Samenwerken in ketens en netwerken is het volgende strategische doel geformuleerd:
Het programma informatievoorziening zorgt ervoor dat veiligheidsregio's gezamenlijk een betrouwbare IV- speler in het netwerk met partners van de veiligheidsregio's zijn.
Vanuit informatievoorziening gezien gaat dit thema over gegevensdeling in de keten en vooral over afspraken maken; welke data willen we hebben, welke data mógen we hebben en welke data kunnen we delen? En hoe werken we samen en hoe willen we samen werken? Actueel is de komst van de nieuwe Omgevingswet, een ontwikkeling die vraagt om goede afspraken tussen alle betrokken organisaties, inclusief de passende informatievoorziening. Ook de verbinding met andere programma's binnen de veiligheidsregio's en meldkamers is belangrijk.
De grondplaat is een minder statisch onderdeel van het programma dat de term doet vermoeden. Het is zelfs een behoorlijk groot en dynamisch onderdeel en erg belangrijk als fundament. Basisgedachte is dat hier projecten en activiteiten onder vallen die altijd voor alle 25 veiligheidsregio's gelden, die niet 1-op-1 te koppelen zijn aan een specifieke gebruikersvraag en die bijdragen aan een solide en veilige IV-basis. Je kunt dan denken aan de referentiearchitectuur (VeRA online) en bijbehorende realisatieprincipe en de landelijke IV/ICT voorzieningen, zoals GEO4OOV en het toekomstige datawarehouse, landelijke standaarden en het gegevenswoordenboek voor veiligheidsregio's.
Voor het thema Grondplaat is het volgende strategische doel geformuleerd:
Het programma informatievoorziening werkt aan een solide, veilige, flexibele en samenhangende basisinformatievoorziening voor de toekomst.
De Architectuurboard van de veiligheidsregio's heeft een voortrekkende rol in de uitwerking van de grondplaat.
Ook voor vernieuwing en innovaties is alle ruimte binnen het programma IV.
iNowit sluit vanaf 2020 aan bij het programma. INowit bestaat uit een enthousiaste groep professionals uit de veiligheidsregio's die innovaties op het gebied van operationele informatievoorziening van veiligheidsregio's nauwlettend volgt. Ook organiseert iNowit regelmatig masterclasses en kennisevents voor kennisoverdracht naar een brede doelgroep. Zodat we kunnen leren van experimenten die in regio's en bij partners worden uitgevoerd. Onderwerpen waarop iNowit zich nu op richt zijn technologisch gedreven ontwikkelingen zoals 3D geo-informatie, Artificial Intelligence (AI) en sensoren, zoals Internet of Things (IoT). Steeds met de focus op de operationele informatievoorziening en het geven van richting in de digitale toekomst.
Een coalitie van een aantal veiligheidsregio's is het innovatieve project 'De virtuele assistent' gestart. Het doel is om te onderzoeken hoe alle -voor een crisis relevante informatie - slim kan worden gebruikt. Dan kun je denken aan bijvoorbeeld livestreams, GEO-informatie, evaluaties, actuele verkeersinformatie of simulatiesoftware. De virtuele assistent ontsluit met kunstmatige intelligentie (AI) automatisch informatie uit open en gesloten bronnen. Zo kan alle beschikbare informatie sneller en beter worden benut voor de beheersing van een crisis.
Heeft u vragen of opmerkingen over het Programma Informatievoorziening? Stuurt u dan een e-mail naar: informatievoorziening@ifv.nl
Geslaagde hackathon over kernregistratie personeel (januari 2020)Programma Informatievoorziening 2020-2025 in ontwikkeling (december 2020)Rapport De Staat van netcentrisch werken 2018 gepubliceerd (juli 2019)Softwarecatalogus voor veiligheidsregio's gelanceerd (november 2018)Startsein voor landelijke dataverzameling en -analyse (juni 2018)Eerste veiligheidsregio aangesloten op het landelijke digitale Verkeersplein (juni 2018)
Nieuwsbrief Informatievoorziening - juni 2020
Wilt u de nieuwsbrief ontvangen? Meld u dan aan via het aanmeldformulier.
