De situatie rondom het nieuwe coronavirus vraagt om een optimaal flexibele en wendbare crisisorganisatie van de rijksoverheid die bestuurlijk en operationeel snel en slagvaardig kan handelen. De Nationale Crisisstructuur is om die reden geactiveerd. De minister van Justitie en Veiligheid is de coördinerend minister op het gebied van crisisbeheersing. De NCTV geeft invulling aan deze coördinerende verantwoordelijkheid van de minister. Overige departementen vervullen rollen binnen de structuur, of vervullen vanuit hun beleidsveld een eigen coördinerende rol, zoals het geval is met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport bij het nieuwe coronavirus.
De minister van VWS geeft leiding aan de bestrijding van een A-ziekte zoals Covid-19. De voorzitter van de veiligheidsregio draagt zorg voor de bestrijding van een A-ziekte en kan een aantal dwingende maatregelen nemen (zoals quarantaine of isolatie). De uitvoering van de bestrijding van een A-ziekte is opgedragen aan de GGD.
Het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) van het RIVM adviseert de minister van VWS. Indien nodig organiseert en faciliteert het CIb een Outbreak Management Team of Deskundigenberaad. Daarnaast heeft het CIb een landelijk coördinerende rol bij de bestrijding van infectieziekten (signaleren en adviseren). Het CIb ondersteunt alle partijen die betrokken zijn bij infectieziektenbestrijding met advies, laboratoriumdiagnostiek, epidemiologie en surveillance, onderzoek en richtlijnen. Bij grootschalige, regio-overstijgende uitbraken voert het CIb namens de minister van VWS de operationele regie over de bestrijding.
Het CIb maakt gebruik van nationale en internationale kennis en werkt samen met universitaire onderzoekscentra, professionals en andere organisaties. Hierbij stemt het CIb af met betrokken ministeries (zoals VWS, Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Infrastructuur en Waterstaat) en met landelijke organisaties zoals GGD GHOR Nederland. Het CIb is ook het nationale coördinatiepunt voor internationale organisaties zoals de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) en het European Centre for Disease Control (ECDC). (Bron: RIVM Landelijke advisering bij infectieziektedreigingen en -crises)
In onderstaand beeldfragment van de NOS wordt kort uitleg gegeven over het Outbreak Management Team (OMT) ten tijden van corona.
Infectieziektebestrijding valt onder de publieke gezondheidszorg en is een verantwoordelijkheid van de GGD. Het CIb van het RIVM ondersteunt de GGD'en en voert bij grote (landelijke) uitbraken van infectieziekten de regie.
Covid-19 is per 29 januari 2020 een meldingsplichtige ziekte in groep A. Dit betekent dat de behandelend arts en het hoofd van het laboratorium al bij het vermoeden van de ziekte dit telefonisch moeten melden bij de GGD. De GGD voert vervolgens bij mensen die met het coronavirus zijn besmet brononderzoek uit, onderzoekt met welke mensen zij in contact zijn geweest en adviseert over de te nemen maatregelen. De arts infectieziekte en de directeur publieke gezondheid van de GGD kunnen de burgemeester en/of de voorzitter van de veiligheidsregio adviseren om aan mensen die hiervoor in aanmerking komen quarantaine- of isolatiemaatregelen op te leggen.
Vier vragen over de rol van de GGD bij COVID-19 (nieuwe coronavirus)
Homepage coronavirus Covid-19