Auteur: Edith Leentvaar
De opvang van vluchtelingen houdt de gemoederen in Nederland al weer enkele jaren intensief bezig. De piek in de instroom van vluchtelingen in 2015 zorgde in eerste instantie voor praktische problemen, omdat er in ons land en in andere Europese landen onvoldoende opvangvoorzieningen waren. De bouw van nieuwe asielzoekerscentra leidde in menig raadsvergadering tot hevige discussies. Het toonde zo ook de verschillende gezichten van Nederland: enerzijds het welkom en de hulp die geboden werd tegenover anderzijds de angst en weerstand. Het draagvlak voor de opvang van asielzoekers is broos. Incidenten die zich in of nabij asielzoekerscentra voordoen, kunnen dan zomaar de vlam in de pan doen slaan. In 2016 veroorzaakte een relatief kleine groep asielzoekers in het noorden van Nederland veel overlast door crimineel gedrag. Ook in het Friese Balk werden de gemeente, politie en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) hiermee geconfronteerd, kort na de opening van een asielzoekerscentrum (AZC). Het leidde tot behoorlijk wat onrust in het dorp. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de partijen samenwerkten en met de nodige stuurmanskunst de situatie beheersbaar hebben kunnen houden. De centrale vraag daarbij is hoe maatregelen te nemen, gericht op een specifieke groep asielzoekers, zonder het draagvlak voor de opvang van diegenen die daar daadwerkelijk recht op hebben, te schaden. Ten behoeve van dit hoofdstuk is dankbaar gebruikgemaakt van de input van de gemeente De Fryske Marren en het COA.
Dit hoofdstuk komt uit de Lessen uit crises en mini-crises 2016 van het lectoraat Crisisbeheersing. In deze vijfde editie in de reeks worden vijftien bijzondere gebeurtenissen uit het jaar 2016 beschreven en beschouwd. In elk hoofdstuk wordt getracht een dilemma of thema bloot te leggen dat ook in toekomstige situaties een rol zou kunnen spelen. Bestuurders en professionals werkzaam op het terrein van crisisbeheersing en veiligheidsmanagement kunnen hier hun voordeel mee doen. In het inleidende hoofdstuk worden de rode draden uit de casus belicht. Centrale thema's zijn: omgaan met onzekerheid en met maatschappelijke en politieke onrust, de rol van veiligheidsregio's, ketenpartners en burgers, de juridische en financiële verwikkelingen die na (mini-)crises volgen en het belang van continuïteit.
Tweede Kamer: Kamerstuk Centraal Orgaan opvang Asiekzoekers (COA)VluchtelingenWerk Nederland: Vluchtelingen in getallen 2106Tweede Kamer: Kamerstuk VreemdelingenbeleidJ.H. Gerards: Proportionaliteit en gelijke behandeling