Het ontbreekt in ons land nog steeds aan een visie op brandveiligheid. Met de Routekaart Brandpreventie wil lector Brandpreventie René Hagen de toekomst van de brandpreventie vormgeven. Dit in nauwe afstemming met het brandweerveld, adviesbureaus en  onderwijsinstellingen.

Brandpreventie is in Nederland na de Tweede Wereldoorlog in ontwikkeling gekomen. Deze ontwikkeling vond niet plaats op basis van een visie op brandveiligheid, maar vanuit ervaringen in met name de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Daarbij werd de visie niet gepositioneerd op onze wijze van bouwen en gebruik van gebouwen. Regels werden gedomineerd door de behoefte aan uniforme testmethoden, en niet op basis van risico's. Later werden deze regels in richtlijnen en sinds de jaren negentig in wetgeving gecodificeerd. Maar nog steeds zonder een visie op brandveiligheid. Dat heeft ons gebracht waar we nu zijn. Een lappendeken van regels die lijken te werken, maar wel als een houtje-touwtjeconstructie aan elkaar zitten. De vraag dringt zich dan ook op hoe toekomstbestendig deze situatie is.

We weten steeds meer van (de risico's van) brandontwikkeling, rookverspreiding en het gedrag van mensen die leiden tot brand of een verkeerd vluchtgedrag. Technische ontwikkelingen zoals informatisering en robotisering zorgen voor kansen én bedreigingen. Dat geldt ook voor de energietransitie, klimaatverandering en duurzaamheid. Alle reden dus om niet lijdzaam toe te zien, maar met behulp van deze ontwikkelingen zelf de koers uit te zetten. Brandveiligheidszorg moet niet (langer) gezien worden als een belemmerend en kostenverhogend systeem van wettelijke eisen (brandpreventie) en een organisatie waarin kostenreductie (repressie) het belangrijkste discussiepunt is. Brandveiligheidszorg moet beschouwd worden als een vitale infrastructuur die op beide terreinen, preventie en repressie, hard nodig is om de samenleving te laten blijven functioneren.

We kunnen (proberen) de toekomst van de brandpreventie zelf vorm te geven. Op de Routekaart Brandpreventie geef ik aan wat volgens mij eindstations kunnen zijn die, laten we zeggen in 2045, bereikt moeten worden. Om op een eindstation naar keuze te komen, kiest de reiziger een route die naar dit eindstation leidt. Uiteindelijk bepaalt de reiziger zelf op welke plaats hij of zij wil komen. De kaart helpt op weg en geeft keuzes en alternatieven.

De routekaart is een eerste aanzet. Ik ga graag de discussie aan over wat de eindstations moeten zijn en welke route daarvoor moet worden afgelegd. Bevat de routekaart de goede lijnen en gaan de lijnen de goede richting op? Geven de lijnen voldoende keuzes in richtingen? Zijn er voldoende goede tussenstations? Liggen de tussenstations aan de juiste lijnen? Met het brandweerveld, maar ook met hogescholen, universiteiten, adviesbureaus, studenten en professionals, wil ik de routekaart Brandpreventie verder vormgeven.

René Hagen
lector Brandpreventie