Hulpverleners worden tijdens hun werk blootgesteld aan verschillende risico's. Naast de rook die vrijkomt bij een brand, vormen ook asbest, blootstelling aan grote hitte en zware fysieke inspanningen een risico voor hulpverleners. Hulpverleners hebben daardoor een grotere kans om bepaalde ziekten op te lopen. Deze ziekten worden beroepsgerelateerde aandoeningen genoemd.
De rook die vrijkomt bij een brand bevat veel giftige stoffen. Naast bijvoorbeeld koolmonoxide en stikstofoxiden, komen er ook polyaromatische koolwaterstoffen (PAK) vrij. Deze PAK blijven lang aanwezig in de bluskleding en kunnen in de huid doordringen. Brandweerlieden lopen door contact met de giftige stoffen een verhoogd risico op onder andere kanker en astma.
In veel bouwwerken die voor 1993 zijn gebouwd, is asbest aanwezig. Asbest is gevaarlijk wanneer het beschadigd raakt en er kleine vezels vrijkomen. Deze vezels kunnen, na inademing, leiden tot long- of buikvlieskanker.
Hulpverleners kunnen tijdens incidenten blootgesteld worden aan grote hitte. Niet alleen vormt de hitte die bij een brand vrijkomt een risico, maar ook het optreden in een goed geïsoleerd bluspak tijdens warme dagen kan gevaar opleveren. Een grote inspanning in combinatie met een hoge (buiten)temperatuur kan leiden tot hittestress of een hitteberoerte, een aandoening die fataal kan zijn.
Het optreden bij incidenten vraagt veelal een grote inspanning in korte tijd. Hulpverleners moeten in staat zijn om vanuit de dagelijkse routine te schakelen naar een fysiek zware inspanning. Brandweerlieden die slapen, kunnen enkele minuten later een maximale inspanning moeten leveren. Onderzoeken over de effecten van deze plotselinge inspanningen en daaraan gerelateerde aandoeningen zijn in dit dossier terug te vinden.
