Het is alweer ruim elf jaar geleden dat de fatale brand in het Detentie- en Uitzetcentrum Schiphol-Oost plaatsvond. Elf mensen kwamen hierbij om het leven. Bij mensen die zich (professioneel) bezighouden met brandveiligheid, staat deze brand in het geheugen gegrift. Wat echter bijna niemand meer weet, is dat het kabinet als reactie op deze brand een Actieprogramma Brandveiligheid heeft opgesteld, met als belangrijk onderdeel daarvan de Visie op brandveiligheid. Eén van de vier speerpunten in deze visie is de doelgroepenbenadering. Ik moest hier het afgelopen jaar aan terugdenken, als ik het standpunt van het kabinet aanhoorde over wat te doen met de zorgelijke brandveiligheidssituatie van de zelfstandig wonende senioren. Ik zal u vertellen waarom.

In de Visie op brandveiligheid richt het kabinet zich op personen die van anderen afhankelijk zijn voor hun brandveiligheid, namelijk minder zelfredzamen en mensen die de risico's van brand niet of onvoldoende kunnen inschatten. Daarnaast is er aandacht voor "[…] die gevallen waar op dit moment de meeste slachtoffers vallen, woningen en woongebouwen" (p. 4). Het kan volgens mij dus niet anders, dat zelfstandig wonende senioren tot deze doelgroep behoren. We zien immers alleen bij deze groep mensen de combinatie van verminderde zelfredzaamheid en wonen.

Over deze doelgroep zegt het kabinet in zijn Visie op brandveiligheid dat "de verantwoordelijkheid van de overheid primair gericht moet zijn op de veiligheid van die groepen die, om welke reden dan ook, onvoldoende zelfredzaam zijn of onvoldoende handelingsperspectief hebben" (p. 5). Kijkend naar de lessen die we hebben geleerd uit recent onderzoek over het gedrag en de risico's van zelfstandig wonende senioren, is er ook geen enkele reden om te twijfelen aan de noodzaak van het doelgroepenbeleid. 

Er is ook geen aanleiding om te denken dat het kabinet deze zelfstandig wonende senioren niet als doelgroep ziet. Mijn zorg zit in het feit dat het kabinet niet kiest voor aanpassing van wet- en regelgeving voor deze groep. Dat is wel wat het kabinet in de Visie op brandveiligheid heeft aangegeven: "Het stelsel van wet- en regelgeving moet gebaseerd zijn op daadwerkelijke risico's en niet op losse incidenten. Een structurele aanpak van de brandveiligheid is dan ook gericht op het voorkomen van slachtoffers bij gekende risico's" (p. 13).

In een aangenomen motie staat dat in het huidige beleid voor brandpreventie en -voorlichting "op geen enkele wijze verplichtingen" opgelegd mogen worden "die discrimineren op grond van leeftijd" (32757, nr. 126). Er zijn echter vele voorbeelden waarbij senioren meer aandacht krijgen, omdat ze een grotere risicogroep vormen. Ik hoop dan ook dat het kabinet het doelgroepenbeleid inzake brandveiligheid niet verlaat, als het om senioren gaat en de aanpassing van wet- en regelgeving nog eens in overweging neemt.


René Hagen
Lector Brandpreventie