​Sommige groepen in de samenleving, zoals ouderen, zijn kwetsbaarder voor brand dan andere. Welke risicogroepen zijn er? Op wie kan de brandweer zich het beste richten met haar voorlichtingscampagnes over brandveiligheid? Uit het literatuuronderzoek van de Brandweeracademie blijkt dat brandveiligheidsproblematiek heel vaak samenhangt met andere sociale problemen.

Hoewel de internationale literatuur niet altijd eenduidig is en waarnemingen uit het buitenland niet zonder meer geldig zijn voor de Nederlandse situatie, hebben de volgende groepen (in potentie) een verhoogd brandrisico: 

• mensen met een lichamelijke beperking
• mensen met een verstandelijke beperking
• ouderen
• jonge kinderen
• mannen
• mensen met een lage sociaaleconomische status
• alleenstaanden. 

Gedragsfactoren en persoonskenmerken bepalen brandrisico

De onderzoekers concluderen dat een aantal gedragsfactoren en persoonskenmerken het brandrisico bepalen:
Directe gedragsfactoren 

• roken
• koken en stoken
• andere brandgevaarlijke activiteiten

Indirecte gedragsfactoren

• middelengebruik
• woonhygiëne
• omgang met apparaten

Persoonskenmerken 

• fysieke beperkingen
• mentale beperkingen.

Per risicogroep kunnen verschillende factoren een rol spelen. Zo zijn binnen de risicogroep ‘ouderen’ vooral fysieke en mentale beperkingen van invloed, terwijl binnen de groep ‘mannen’ roken een belangrijke factor is.

Meerdere problemen spelen rol

Uit de literatuurstudie komt naar voren dat brandveiligheid niet alleen een technisch probleem is, maar ook een sociaal probleem. Vooral bij mensen met een lage sociaaleconomische status lijkt er een opeenhoping te zijn van problematiek die een relatie heeft met brandveiligheid. Mensen met een lage sociaaleconomische status roken meer en drinken ook meer alcohol. Daarnaast krijgt brandveiligheid bij hen om verschillende redenen minder prioriteit.

Beter anticiperen

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Brandweer Nederland en maakt deel uit van de Uitvoeringsagenda Brandweerzorg, net als het onderzoek Toekomstverkenning brandveiligheid. Hilda Raasing, portefeuillehouder Brandveilig leven: “De onderzoeken van de Brandweeracademie geven ons meer inzicht in welke ontwikkeling brandveiligheid gaat doormaken en welke groepen in onze samenleving een verhoogd risico (gaan) lopen. Hierdoor kunnen we onze Brandveilig leven-activiteiten nog beter richten en ervoor zorgen dat we extra aandacht geven daar waar de risico’s op brand en gevolgen van brand het grootst zijn. We kunnen nu in ons streven naar minder branden, minder schade en minder slachtoffers beter anticiperen op uitdagingen van de toekomst, in plaats van reageren op het verleden.”