Infectieziektedreigingen zijn ook in Nederland dagelijkse kost. Om infectieziektenuitbraken tijdig te signaleren en te bestrijden zijn dagelijks vele professionals actief. Denk aan professionals werkzaam bij GGD'en, ziekenhuizen, laboratoria en huisartsenpraktijken. Maar ook aan medewerkers van veiligheidsregio’s of medewerkers van instellingen met kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en asielzoekers. Goede infectieziektebestrijding (IZB) staat of valt met samenwerking en coördinatie. Dat houdt ook in dat alle betrokken partijen hun eigen en elkaars rol, taken en verantwoordelijkheden kennen en erkennen.
RIVM
GGD
In de regio Wuhan in China startte in december 2019 een uitbraak van een nieuw coronavirus, ook bekend als Covid-19, 2019-nCoV of Wuhanvirus. In Nederland is het nieuwe coronavirus inmiddels geclassificeerd als behorende tot de groep A infectieziekten. De meest recente informatie over het nieuwe coronavirus is te vinden op de RIVM-website en de website van de Rijksoverheid. Bij vragen kunt u het beste contact opnemen met de GGD in uw regio (zie tabel op homepage).
Sommige infectieziekten zijn meldingsplichtig. Die ziekten zijn ingedeeld in de groepen A, B1, B2 en C, gebaseerd op de mate waarin dwingende maatregelen opgelegd kunnen worden om de bevolking te beschermen. A-ziekten zijn infectieziekten die al bij een vermoeden dat de patiënt die ziekte zou kunnen hebben, gemeld worden bij de GGD en het RIVM door (huis)artsen of hoofden van laboratoria.De GGD en/of het RIVM worden dus actief geïnformeerd over nieuwe besmettingen. Dit maakt het mogelijk om effectieve bestrijdingsmaatregelen te treffen.
Meer informatie over welke infectieziekten meldingsplichtig zijn >>
VWS
Veiligheidsregio
Bij een (dreigende) uitbraak van een A-ziekte in Nederland berust de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de voorbereiding bij de 25 veiligheidsregio’s (art 6 lid 2 Wpg). De voorzitter van de veiligheidsregio draagt zorg voor de bestrijding van de infectieziekte en kan een aantal dwingende maatregelen nemen, gericht op een individu (zoals quarantaine of isolatie) of gericht op gebouwen, goederen en vervoermiddelen, alsmede havens en luchthavens. De minister van VWS geeft leiding aan de bestrijding. De uitvoering van de bestrijding van een A-ziekte is opgedragen aan de GGD. Het RIVM adviseert de minister van VWS, coördineert de bestrijding nationaal en is het informatieknooppunt voor internationale partners betrokken bij de signalering en bestrijding van uitbraken.
Directeur Publieke GezondheidRegionaal bekleden de directeuren publieke gezondheid (DPG) een spilfunctie. Zij zijn zowel verantwoordelijk voor de infectieziektebestrijding, als betrokken bij gebeurtenissen waardoor de zorgcontinuïteit bedreigd kan worden.
Curatieve en publieke gezondheidszorgOrganisaties in de curatieve en publieke gezondheidszorg hebben eigen rollen, verantwoordelijkheden en taken. Voor (de voorbereiding op) centrale opvang van patiënten met een A-ziekte is nauwe samenwerking nodig tussen de publieke en de curatieve zorg en moeten één of meerdere veiligheidsregio’s met een aangewezen ziekenhuis afspraken maken.
CrisisplanIn het crisisplan van de veiligheidsregio worden de organisatie, verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden in het kader van de voorbereiding op en de bestrijding van een uitbraak van A-infectieziekten beschreven (art 8 Wpg). Dat deel van het regionale crisisplan wordt in overeenstemming met het algemeen bestuur van de GGD vastgesteld.
Om de samenwerking tussen partijen in de gezondheidszorg en samenwerking met de veiligheidsregio bij infectieziektebestrijding te ondersteunen, zijn de volgende draaiboeken en handreikingen beschikbaar:
Generiek draaiboek infectieziektebestrijding
Addendum - bovenregionale samenwerking bij A-ziekten
Handreiking samenwerking GGD-GHOR bij infectieziektebestrijding
Dossierpagina GHOR - Grootschalige infectieziektebestrijding
Netwerkkaart 7 - Infectieziekte
Bevoegdhedenschema 3 - Geneeskundige hulpverlening en infectieziektebestrijding
Mindmap Crisisbeheersing infectieziekten
Eerdere (dreigende) uitbraken hebben laten zien dat werknemers van veiligheidsregio’s vragen kunnen hebben over hun eigen gezondheid en die van hun naasten. Voor sommige infectieziekten is het risico om besmet te raken tijdens bepaalde werkzaamheden inderdaad verhoogd. Voor andere infectieziekten en/ of werkzaamheden is dit niet het geval.
In de kennispublicatie Infectieziekten: voorkomen is beter dan genezen wordt antwoord gegeven op een aantal veel gestelde vragen over infectieziekten. Er wordt ingegaan op wat infectieziekten zijn, hoe vaak en waar infectieziekten voorkomen en wat mensen zelf kunnen doen om te voorkomen dat ze een infectieziekte oplopen. Daarnaast wordt uitgelegd wanneer de GGD en GHOR kunnen worden ingeschakeld. Ook bedrijfsartsen en arbeidshygiënisten worden door het RIVM en het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten geïnformeerd over nieuwe richtlijnen bij uitbraken.
Naar dossierpagina Coronavirus (Covid-19)
Naar dossierpagina GHOR - Grootschalige infectieziektebestrijding
