​

Een aantal thema’s domineerde de laatste dagen de media. Het grote onderzoek naar de oorzaak van het neerstorten van de MH17 kwam naar buiten en onderbouwde opnieuw datgene wat de Onderzoeksraad en anderen al hadden gezegd: Rusland zit op de een of andere manier achter deze ‘aanslag’ met een BUK-raket. De druk op Rusland wordt opgevoerd en alle goede Nederlands-Russische verhoudingen ten spijt wil premier Rutte nu – zo lijkt het althans – doorbijten. Poetin verdedigt zich keer op keer op eenzelfde (slappe) manier door erop te wijzen dat het onderzoek niet onafhankelijk en zelfs vooringenomen is. Er hadden toch ten minste Russen in al die onderzoekscommissies moeten zitten om de schijn van partijdigheid weg te nemen, aldus het Kremlin.

De dood van Anne Faber is een tweede onderwerp en dan meer specifiek de geestesgesteldheid van de (vermoedelijke) dader. Waarom was de straf die hij uitzat zo relatief beperkt? Hoe kan het dat hij ondanks allerlei uitspraken die hij had gedaan geen tbs had gekregen? In een lang interview in de Volkskrant zet de vader van Anne een aantal zaken op een rijtje en wil hij zelfs zover gaan dat de voorzittende rechter eigenlijk ontslag moet nemen.

De derde actuele casus betreft het chroom-6-verhaal. Jarenlang zijn vele werknemers van Defensie tijdens hun werkzaamheden blootgesteld aan deze stof. Het RIVM-rapport dat hierover onlangs verscheen, laat zien dat Defensie feitelijk al veel langer op de hoogte was van de gevaren van deze stof, maar nooit adequaat hiernaar heeft gehandeld. De overheid komt nu met een regeling voor slachtoffers, maar daarbij rijzen meteen vragen over de hoogte van de vergoedingen en over het feit dat sommige slachtoffers met bepaalde aandoeningen wel voor de regeling in aanmerking komen en anderen met weer andere aandoeningen niet.

Ten slotte is er recentelijk weer veel aandacht voor het medisch handelen in de casus van Ajax-voetballer Abdelhak Nouri. De toen twintigjarige Nouri wordt in de zomer van 2017 onwel (krijgt een hartstilstand?) tijdens een oefenwedstrijd en vervolgens duurt het (te?) lang voordat er adequaat medisch wordt gehandeld. Inmiddels is de familie een zaak gestart tegen Ajax vanwege fouten bij dat medisch optreden.

Vier uiteraard heel verschillende casus, maar wel casus waarin mogelijke schuld of onzorgvuldigheid van de dader of, in het geval van Anne Faber, ‘de straffer’ en, in het geval van Nouri, de medische staf ter discussie staan. Uit veel onderzoek naar rampen en andere crises weten wij dat slachtoffers en hun nabestaanden vaak enorme waarde hechten aan een ‘sorry’ van de dader of de veroorzaker. Niets frustreert hen meer dan een dader die eromheen blijft draaien, ontkent of alleen nog maar in het juridische proces in beeld komt. Hoe vaak hoor en lees je niet de verzuchting van een nabestaande: ‘ook al had hij alleen maar ‘sorry’ gezegd en dat hij het fout heeft gedaan’. Het gaat hun zelden - uitzonderingen zijn er altijd – om het geld maar veeleer om de transparantie, de openheid en de eerlijkheid. Juist al die juridische processen zijn ‘killing’ voor slachtoffers en nabestaanden. Vaak is dat voor deze groep de laatste strohalm, maar regelmatig komt er uit dat proces een vage of weinig aansprekende oplossing en duurt het jaren en jaren. Juist die factor tijd maakt ook dat een deel van hen het zo moeilijk vindt zijn of haar leven weer op te pakken.

Leefden we maar in een wereld waarin de heer Poetin gewoon zou zeggen. ‘’Sorry, mijn mannen hebben even niet goed opgelet en schoten een verkeerd toestel uit de lucht”. Waarin rechters met elkaar zouden zeggen. “Wij begrijpen uw boosheid meneer Faber. Achteraf constateren wij natuurlijk ook met u dat wij de eigenschappen van de dader volstrekt verkeerd hebben ingeschat.” Een wereld waarin de nationale overheid volmondig toegeeft dat zij “op een grove wijze de gezondheid van haar eigen medewerkers heeft geschaad en daarom met een ruimhartige genoegdoening komt waarbij niet pietluttig wordt gekeken wie nu precies welke schade geleden heeft”. Een wereld waarin Ajax ruimhartiger richting de familie handelt, sorry zegt en zich van zijn ‘koninklijke kant’ laat zien.

Waarom is sorry zeggen zo moeilijk geworden en zo gepolitiseerd en gejuridiseerd? Wat zou het enorm veel frustraties, woede en tijd besparen als men daar niet zo krampachtig over deed.

Menno van Duin