Welke onderzoeken voeren wij momenteel uit? Bekijk een actueel overzicht van onze lopende en doorlopende onderzoeken.
Onderwerp onderzoek
Hans Hazebroek (hans.hazebroek@ifv.nl)
Gedragsinterventies senioren
Margo Karemaker (margo.karemaker@ifv.nl)
Bekleed meubilair
René Hagen (rene.hagen@ifv.nl)
Het project betreft de volgende 3 aspecten:
Vergelijking fatale woningbranden en reddingen
Rijk van den Dikkenberg (rijk.vandendikkenberg@ifv.nl)
Fatale woningbranden
De Brandweeracademie verzamelt structureel data over fatale woningbranden in Nederland. Daarbij werken wij samen met de bij de betreffende branden betrokken brandweerkorpsen en teams brandonderzoek. Zij leveren aan de hand van een vragenlijst de gegevens over de fatale woningbranden. De respondenten worden benaderd op basis van informatie uit persberichten over een fatale woningbrand in hun regio. Hierdoor worden ook de fatale woningbranden in kaart gebracht waarbij de brandweer geen hulp heeft verleend, bijvoorbeeld omdat de brand bij het ontdekken al gedoofd was.
Overzichtspagina Fatale woningbranden
Validatie basisprincipes van brandbestrijding
De basisprincipes van brandbestrijding (voorheen: Hernieuwde kijk op brandbestrijding) worden op dit moment in een aantal regio's toegelicht en verschillende regio's gebruiken de basisprincipes bij de bestrijding van (binnen)branden. Om na te gaan of de principes praktisch toepasbaar zijn en of er mogelijk wijzigingen noodzakelijk zijn, worden incidenten waarbij deze basisprincipes zijn toegepast nader onderzocht.
Zonnepanelen
Jaap Molenaar (jaap.molenaar@ifv.nl)
Er is binnen de brandweer nog veel onduidelijk hoe er met zonnepanelen moet worden omgegaan, zowel in de vergunningverlening als in de advisering naar bedrijven, gemeenten en burgers maar ook bij incidentbestrijding.Het project start met het in kaart brengen van de vragen die breed (van proactie tot nazorg) binnen de brandweer leven. Ook worden in deze stap ervaringen gedeeld rond vergunningverlening en incidenten. De input is geleverd door collega’s uit 16 veiligheidsregio’s en wordt geclusterd en zo concreet mogelijk gemaakt. Om het geheel overzichtelijk te houden is er qua PV-systemen (PV is de afkorting van Photo Voltaic) gekozen voor de volgende indeling: zonneparken, indaksystemen, opdaksystemen.De tweede stap is om in samenspraak met leveranciers en installateurs duidelijkheid te krijgen op het gebied van voorschriften, risico’s op het ontstaan van incidenten, risico’s voor het brandweerpersoneel en vanuit de techniek uitvoerbare veiligheidsmaatregelen. De outcome van deze stap is naar verwachting de eerste aanzet tot handelingsperspectieven en informatiebladen voor de verschillende doelgroepen.In de laatste stap worden de concrete producten ontwikkeld zoals:
Karin Dangermond (karin.dangermond@ifv.nl)
Eén van de vijf onderzoekslijnen binnen Brandweerkunde is Organisatie en cultuur. Dit promotieonderzoek naar de belemmerende en stimulerende aspecten van de door repressieve brandweermensen ervaren brandweercultuur bij het verwerken van heftige gebeurtenissen sluit niet alleen goed aan bij deze onderzoekslijn, maar ook bij de binnen de brandweer groeiende aandacht voor het geestelijk welzijn van brandweermensen. Zo is er steeds meer aandacht voor PTSS en zijn er initiatieven om de veerkracht/mentale weerbaarheid van brandweermensen te ondersteunen, zoals blijkt uit het recentelijk geopende Steunpunt Brandweer. De cultuur die bij de brandweerorganisatie aanwezig is, heeft vanzelfsprekend invloed op het geestelijk welzijn en dus functioneren van brandweermensen. Binnen en buiten de brandweer heerst echter een (stereotype) beeld van wat deze cultuur precies inhoudt, onduidelijk is of dit beeld klopt. Een wetenschappelijke onderbouwing is er niet, sociaal wetenschappelijk onderzoek naar deze cultuur ontbreekt. Het promotieonderzoek, dat in samenwerking met de Universiteit voor Humanistiek wordt uitgevoerd, biedt een eerste, verdiepend inzicht in die cultuur.
In praktijktesten voor een onderzoek naar de offensieve buiteninzet (OBI) is gebleken dat de methode voor rookgaskoeling het optreden van de inzetploeg kan beïnvloeden. Tijdens de fase van rookgaskoeling wordt de directe omgeving van de inzetploeg gekoeld, maar blijkt dat de temperatuur in de ruimte achter de ploeg weer op kan lopen. Daardoor kunnen zij ingesloten raken. Verder kan de rookgaskoeling onbedoeld een negatief effect hebben op eventuele slachtoffers in de ruimte.
Om rookgaskoeling veilig te kunnen toepassen is het nodig meer inzicht te krijgen in het effect van de 'standaardmethode' op de omgevingscondities in het gebouw waarin de inzetploeg en/of eventuele slachtoffers zich bevinden. Daarnaast is meer inzicht nodig in andere methoden dan de 'standaardmethode' voor rookgaskoeling.
Het doel van het onderzoek is tweeledig.
De Brandweeracademie werkt in dit onderzoek nauw samen met brandweermensen uit het veld.
Thijs Geertsema (thijs.geertsema@ifv.nl)
De afgelopen jaren komen er steeds meer ‘moderne’ blusmiddelen op de markt. Het is echter (deels) onduidelijk wat het werkingsprincipe van deze blusmiddelen is bij brandbestrijding. Ook is niet altijd geheel helder in welke incidentscenario’s en in welke mate deze middelen een bijdrage leveren aan de brandbestrijding, of binnen welke tactiek of werkmethode deze toepasbaar zijn. Inmiddels maken verschillende regio’s al wel gebruik van deze moderne blusmiddelen. Het lectoraat stelt zich daarom de vraag of het mogelijk is om (met hulp van de regio’s) meer te leren over moderne blusmiddelen. Binnen het onderzoek wordt gekeken naar drie groepen blusmiddelen, namelijk watergedragen additieven, aerosol generatoren en schuimsystemen met diverse schuimvormende middelen.Het doel van het onderzoek is kennisontwikkeling waardoor regio’s ondersteund worden met praktisch toepasbare kennis, een handelingsperspectief en kaders over moderne blusmiddelen. Dit doel kan worden behaald door: > Het verzamelen en samenvatten van beschikbare kennis en literatuur.> Het verzamelen en analyseren van casussen waarin de blusmiddelen zijn toegepast.> Het leren van elkaars ervaringen met de blusmiddelen binnen de regio’s door middel van actieleren en binnen een community of practice (CoP).> Het onderzoeken van de werking van de blusmiddelen in specifieke situaties.
Hans Hazebroek (hans.hazebroek@ifv.nl)
Reddingen bij brand
Het doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de reddingen die door de brandweer worden gedaan bij woningbranden. Om beleid op te kunnen stellen in relatie tot reddingen door de brandweer is het nodig om inzicht te hebben in aspecten zoals:
Informatie over deze en andere relevante aspecten wordt in het onderzoek verzameld en geanalyseerd.
Specialisme Natuurbrandbeheersing (GBO-SO)
Nienke Brouwer (nienke.brouwer@ifv.nl)
Gezamenlijke aanpak ongekende crises
Laurens van der Varst (laurens.vandervarst@ifv.nl)
In opdracht van het Veiligheidsberaad (raad van de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s) doet het lectoraat Crisisbeheersing onderzoek naar de gezamenlijke aanpak van ‘ongekende crises’. Te denken valt aan de gevolgen van een grootschalige digitale ontwrichting, de uitbraak van (nieuwe) infectieziekten en de gevolgen van extreem weer. De centrale vraag luidt: Wat zijn de effecten van langdurige ontwrichting van de maatschappij, hoe zijn veiligheidsregio’s en Rijksoverheid hierop voorbereid en hoe kan dit beter? Daarbij kijken we in het bijzonder naar de volgende vijf dimensies: veerkracht, herstelvermogen, netwerksamenleving, continuïteit openbaar leven en continuïteit openbaar bestuur.
Informatiemanagement bij crises: een verrijking?
Laurens van der Varst, senior onderzoeker crisisbeheersing
Met dit onderzoek wordt beoogd duiding te geven aan de organisatie van het informatiemanagement. Hoe wordt de huidige organisatie van het informatiemanagement door betrokkenen ervaren? De centrale vraag van het onderzoek luidt: Hoe is de huidige organisatie van het informatiemanagement te duiden? Daarbij belichten we ontwikkelingen in informatiemanagement, kijken aan de hand van analyse van 10 crisissituaties naar het gebruik van LCMS en brengen de ervaringen met informatiemanagement onder informatiefunctionarissen en operationeel leiders in beeld.
Lessen uit crises en mini-crises 2019
Vina Wijkhuijs (vina.wijkhuijs@ifv.nl)
Ook dit jaar zal een publicatie verschijnen in de reeks Lessen uit crises en mini-crises. Deze keer met bijzondere gebeurtenissen uit het jaar 2019, zoals:
Burgerbeleving NL-Alert
Vina Wijkhuijs (vina.wijkhuijs@ifv.nl)Marije Bakker (marije.bakker@ifv.nl)
Flexibiliteit van GRIP
Enkele jaren geleden heeft het lectoraat Crisisbeheersing onderzoek gedaan naar de mate waarin en de wijze waarop (over de jaren 2010 t/m 2014) van GRIP gebruik werd gemaakt. De resultaten van dat onderzoek zijn beschreven in de publicatie De flexibiliteit van GRIP (2015). Inmiddels zijn we enkele jaren verder en zien wij dat bij verschillende kritieke gebeurtenissen nieuwe flexibele vormen van GRIP worden toegepast. Voor het lectoraat is dit reden om opnieuw onderzoek te doen naar het gebruik van GRIP.
Toolkit Nazorg TGB
Laurens van der Varst, projectleider IFV (laurens.vandervarst@ifv.nl)
Om handvatten te bieden voor de opvang en nazorg van 'first responders' bij terrorisme, extreem geweld en grootschalig optreden, ontwikkelen het IFV en Kenniscentrum ARQ Impact een Toolkit Nazorg TGB. De Toolkit wordt in samenwerking met de kolommen (politie, brandweer, GHOR) opgesteld.
De Toolkit kan worden gebruikt ter voorbereiding op en als ondersteuning tijdens de opvang en nazorg. Bestaande producten, zoals de richtlijn Psychosociale ondersteuning geüniformeerden, vormen de basis voor de Toolkit.
Margreet Spoelstra (margreet.spoelstra@ifv.nl)
Op 1 januari 2021 treedt verwachting de Omgevingswet met bijbehorende besluiten in werking. De invoering van de Omgevingswet wordt gezien als de grootste wetswijziging sinds de herziening van de Grondwet in 1848. Deze wetgevingsoperatie heeft diverse gevolgen voor de veiligheidsregio’s en daarmee ook voor het IFV als ondersteunend instituut van deze veiligheidsregio’s.De Omgevingswet biedt veiligheidsregio’s de kans om samen met andere overheden een gezonde en veilige leefomgeving te realiseren en in stand te houden. Het IFV ziet de komst van deze nieuwe wet dan ook als een grote kans en uitdaging op zowel inhoudelijk als procesmatig terrein. Het IFV wil zich dan ook volledig inzetten om invulling te geven aan inhoudelijke uitwerking van actuele thema’s binnen het veranderende Omgevingsrecht en de kennis en vaardigheden die daarvoor nodig zijn voor de veiligheidsregio’s beschikbaar te maken. Én om mee te sturen in de landelijke ontwikkeling van het Digitaal Stelsel Omgevingswet, zodat de informatievoorziening voor de veiligheidsregio’s is geborgd.Inmiddels is er binnen de veiligheidsregio’s vooruitlopend op de invoering van het nieuwe Omgevingsrecht een keur aan activiteiten gestart om de implementatie van de nieuwe wetgeving in 2021 soepel te laten verlopen. Ook binnen het IFV zijn er op verschillende fronten activiteiten ontplooid. Om de veiligheidsregio’s optimaal te kunnen ondersteunen bij de implementatie van het nieuwe Omgevingsrecht heeft het IFV voorliggend ondersteuningsprogramma opgesteld. Met dit programma wordt een samenhangend pakket van producten en activiteiten aangeboden aan het veld, zijnde de veiligheidsregio’s. Het programma is tot stand gekomen op basis van input vanuit het IFV en vanuit de veiligheidsregio’s.
Het project heeft als doel inzicht te krijgen in de oorzaken/situaties bij ongevallen met voorrangsvoertuigen. Deze inzichten kunnen gebruikt worden bij het ontwikkelen van beleid om het aantal ongevallen met voorrangsvoertuigen terug te dringen. Het project maakt deel uit van een langjarig onderzoek dat in 2013 is gestart en dat ongevalsgegevens verzamelt van hulpverleningsvoertuigen die rijden met OGS. Hiertoe worden berichten in de media gescand en aanvullende gegevens worden opgevraagd bij de betrokken chauffeurs. Daarnaast worden VOA- en BVH-gegevens van de politie geraadpleegd. Iedere twee jaar worden deze gegevens geanalyseerd en wordt er een rapportage van deze analyse uitgebracht.
Vervolgonderzoek naar het gebruik van optische en geluidssignalen in de nacht
Vanuit de praktijk en media kwamen signalen naar voren dat hulpverleningsvoertuigen niet altijd met optische en geluidssignalen (OGS) reden tijdens de nachturen. In 2018 werd daarom het eerste verkennend kwantitatief onderzoek naar het gebruik van OGS in de nacht uitgevoerd door het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen van het IFV. Hierbij zijn chauffeurs van de drie grote diensten (brandweer, politie, ambulance) bevraagd door middel van een vragenlijst. Daarnaast zijn ook burgers bevraagd.
Het gebruik van optische en geluidssignalen in de nachtDe resultaten die uit dit onderzoek naar voren kwamen, waren aanleiding voor een vervolgonderzoek. Dit vervolgonderzoek richt zich op het nader verkennen van vier thema's die van invloed kunnen zijn op het wel of niet gebruiken van optische en geluidssignalen. Deze thema's zijn:
De vraag die centraal staat in dit vervolg onderzoek luidt als volgt: ''Is het noodzakelijk om wet- en regelgeving en praktijk beter op elkaar af te stemmen? En zo ja, op welke manier(en) zou dit het beste gerealiseerd kunnen worden? ''
Het resultaat is een rapport dat inzicht biedt in de noodzaak om en de wijze waarop wet- en regelgeving en praktijk nader tot elkaar gebracht kunnen worden.
In 2020 wordt onderzoek gedaan, onder andere door praktijkexperimenten, om te kijken of een tankautospuit zich sneller door het verkeer beweegt wanneer wordt gereden met optische en geluidssignalen (OGS). Wanneer de gemiddelde ritduur van deze rit wordt vergeleken met een gemiddelde ritduur zonder OGS, kunnen eventuele verschillen inzichtelijk worden gemaakt.
Er is geen (wetenschappelijke) basis voor de bewering dat het gebruik van OGS in Nederland zou bijdragen aan het sneller ter plaatse komen van een tankautospuit. Deze hoofdvraag staat centraal in dit onderzoek. Tevens dringt de vraag zich op of het mogelijk sneller ter plaatse zijn dankzij het rijden met OGS en het gebruikmaken van vrijstellingen, opweegt tegen de verhoogde kans op verkeersongevallen.
In het onderzoek wordt de gemiddelde duur van prio 1-ritten, prio 2-ritten en blanco ritten onderling vergeleken. Tijdens deze ritten zullen met verschillende variabelen rekening worden gehouden, denk hierbij aan spitstijden, rijden binnen en buiten de bebouwde kom en weersomstandigheden.
Naar verwachting wordt het rapport in 2021 opgeleverd.
Publieke organisaties en professionals in de fysieke veiligheid, zoals de brandweer en de geneeskundige hulpdiensten, gebruiken openbare kennisdocumenten ten behoeve van hun organisatie en werkwijze. Het is van belang, dat deze documenten actueel en beschikbaar zijn. Het IFV is hiervoor verantwoordelijk.
Kijk voor een overzicht van alle kennisdocumenten op het Kennisplein.
De lectoraten Brandpreventie, Brandweerkunde, Crisisbeheersing en Transportveiligheid zijn belangrijke pijlers van het IFV. Ze vormen de schakels tussen ons onderzoek, onderwijs en de praktijk. Zij ontwikkelen en verspreiden op objectieve wijze kennis en doen, zelfstandig of in opdracht van derden, onderzoek. De leiding en eindverantwoordelijkheid van onderzoeken liggen bij de lectoren.
De lectoraten kenmerken zich door een objectieve manier van werken die is vastgelegd in een handboek onderzoek en ethische richtlijnen voor lectoren en onderzoekers. Lectoren en onderzoekers zijn onafhankelijk in de wijze waarop zij hun onderzoek inrichten en uitvoeren. Zij verantwoorden op transparante wijze hun keuzes en conclusies, de in het onderzoek gehanteerde methoden en bronnen, de zorgvuldigheid van de uitvoering alsmede eventuele doorwerking van onderzoeksresultaten in het onderwijs. In 2019 is een systeem van externe visitatie ingericht met als doel de kwaliteit van het onderzoek te evalueren en versterken.
De dagelijkse leiding van het IFV is in handen van de directie: de algemeen directeur en de directeur bedrijfsvoering. Zij zorgen ervoor dat de lectoraten onafhankelijk en objectief hun onderzoek kunnen inrichten en uitvoeren. Het algemeen bestuur van het IFV (bestaande uit de voorzitters van de 25 veiligheidsregio's) is hier niet bij betrokken.
Het IFV heeft als uitgangspunt dat alle onderzoeksrapporten openbaar zijn en gepubliceerd worden op deze website.
