Lectoraat Brandweerkunde

Columns

Ricardo Weewer schrijft regelmatig een column, o.a. voor Brandveilig.com, over actuele onderzoeken en ontwikkelingen binnen het lectoraat en het brandweervak. 

​Hernieuwde kijk vanaf nu Basisprincipes van brandbestrijding (20 augustus 2019)

10 mei 2019 was een gedenkwaardige dag. Op die dag bekrachtigde de Programmaraad Incidentbestrijding (PRIB) van Brandweer Nederland unaniem De hernieuwde kijk op brandbestrijding als set basisprincipes van brandbestrijding. De programmaraad besloot ook dat De hernieuwde kijk vanaf nu mag worden aangeduid als de Basisprincipes van brandbestrijding. De bekrachtiging van deze basisprincipes door de PRIB is het sluitstuk van een lang proces waarin de Brandweeracademie en vele collega’s uit het veld hebben samengewerkt. 

Brandweermensen moeten bij brand onder tijdsdruk besluiten nemen in een dynamische omgeving die ze niet dagelijks meemaken en die bij ieder incident weer anders is. Daarom is het belangrijk dat er voor brandbestrijding een eenvoudig afwegingskader bestaat dat enerzijds richtinggevend is, en anderzijds ruimte biedt om op basis van specifieke omstandigheden tot een veilige en passende aanpak te komen: de basisprincipes van brandbestrijding.

Dat de PRIB de basisprincipes heeft bekrachtigd is naar mijn idee een prachtig resultaat van een proces van enige jaren, waarin de Brandweeracademie en collega’s uit het veld hebben samengewerkt aan het brandweervak. Het is een kroon op ons werk. Het is namelijk niet eenvoudig om aan de basisprincipes van het vak te morrelen. Dat zou ook niet moeten, want dan zou iedereen die iets nieuws bedenkt de doctrine kunnen veranderen. Maar het is wel goed om na te denken over die basis onder het vak. Wie gaat daar eigenlijk over? En wie is er gemachtigd om daar iets in te veranderen en onder welke voorwaarden? Hoe worden nieuwe principes gevalideerd? Wie bepaalt er wat goed is en wat niet? Allemaal goede vragen. Naar mijn idee zijn er de afgelopen decennia in ons vak iets te gemakkelijk zaken ingeslopen die onvoldoende zijn gevalideerd of die de beginselen te ingewikkeld hebben gemaakt. Dat kreeg ik ook terug van de collega’s tijdens mijn rondgang langs kazernes in het land. 

Hoe zijn de basisprincipes tot stand gekomen?

De basisprincipes van De hernieuwde kijk zijn gaandeweg ontwikkeld op basis van meerdere pijlers. Resultaten van onderzoeken die door de Brandweeracademie zijn uitgevoerd, zoals de onderzoeken in het kader van het kwadrantenmodel: de offensieve buiteninzet, Zutphen, rookgaskoeling en de defensieve buiteninzet. Maar zeker ook het onderzoek naar commandovoering, waar de menskant opeens heel sterk als nieuw element in de incidentbestrijding de aandacht kreeg. Daarnaast is er gekeken naar internationaal onderzoek en wat daaruit voor de Nederlandse praktijk kon worden gebruikt. Al deze resultaten zijn besproken en bediscussieerd met experts en collega’s uit binnen- en buitenland. Vervolgens was het tijd voor de vuurdoop en zijn ze besproken en bediscussieerd met collega’s op de posten.

Al snel bleek dat al die resultaten vooral onderstreepten wat we al wisten, maar in de loop der jaren wat vergeten waren. Of dat we het soms wat ingewikkelder hadden gemaakt dan strikt nodig was. Of soms tactieken of technieken in een innovatieve bui hadden geïmporteerd, zonder validatie. We kwamen al snel tot de conclusie dat, op een paar onderdelen na, het meeste al bekend was. Daarom noemden we het De hernieuwde kijk op brandbestrijding. We stoften als het ware oude principes af, waarmee we het brandweervak voor de praktijk konden vereenvoudigen. Tijdens de rondgang door het land bleek dat het voor velen herkenbaar was en goed aansloot bij de praktijk. Collega’s gingen het meteen uitproberen, er werd geleerd van de praktijk. Vele branden zijn door brandonderzoekers en kennisregisseurs gedeeld met de Brandweeracademie. Momenteel wordt er gewerkt aan een casuïstiekboek speciaal met branden waarbij de basisprincipes zijn toegepast. Een mooiere praktijkvalidatie kan ik mij niet voorstellen! 

Toch kan het nog mooier. Onlangs organiseerden we in Nederland de IFIW, de International Fire Instructors Workshop. Specialisten uit de hele wereld kwamen in Arnhem bijeen. Ze bediscussieerden en kozen een aantal universele basisprincipes van brandbestrijding. Tijdens het eindcongres presenteerden zij hun eigen visies en kennis, maar ook de resultaten van de IFIW. De basisprincipes van brandbestrijding kregen grote internationale steun, een aantal universele principes komt een-op-een overeen met onze basisprincipes van brandbestrijding. 

Verwerken in onderwijs- en oefenproducten

Nu de basisprincipes zijn bekrachtigd kan de Brandweeracademie deze verwerken in de onderwijsproducten. Inmiddels zijn de basisprincipes in de nieuwe ELO voor bevelvoerders opgenomen en wordt de ELO voor manschappen aangepast. Ook is er een bijscholingsprogramma ontwikkeld. Hierin wordt wat dieper ingegaan op de achtergronden van de principes. Ook wordt aandacht besteed aan de mensfactor en een werkwijze om de basisprincipes in oefenscenario’s te verwerken.

In de praktijk zien we nog wel dat er snel wordt teruggevallen op oude routines die jarenlang zijn ingesleten tijdens oefeningen en vaardigheidstoetsen. Het ontwikkelen en gebruiken van oefenscenario’s gebaseerd op echt gebeurde branden is een prima manier om de oude routines te vervangen door de basisprincipes van brandbestrijding. In veel regio’s wordt daaraan al gewerkt. Ook de scenario’s voor vaardigheidstoetsen worden vaak al aangepast. Voor de evaluatie van branden en oefeningen kan nu een checklist met de basisprincipes als referentie worden gebruikt. Dat maakt het evalueren objectiever en meer gestructureerd. Zo zijn er al regio’s die dit in de AAR (After Action Review) hebben verwerkt.

De Brandweeracademie is gestart met het project Validatie Basisprincipes van brandbestrijding. Samen met brandonderzoekers en kennisregisseurs worden casussen verzameld, onderzocht en geëvalueerd en met duiding weer teruggeven aan het veld. Het uiteindelijke doel is om een landelijke database met oefenscenario’s te creëren, voorzien van uitleg en leer- en evaluatiepunten gebaseerd op echte branden. Zo gaan we gaandeweg naar een veiligere en effectievere manier van brandbestrijding. 

Zijn we nu klaar?

Ons vakgebied blijft in beweging: we moeten niet vastroesten. Er zijn nog twee belangrijke zaken die onderzocht worden en die wellicht tot een verdere vereenvoudiging van de basisprincipes kunnen leiden. Zo wordt er onderzoek gedaan naar de beste wijze van rookgaskoeling en wordt bekeken of de als ingewikkeld ervaren rookgaskoelingstechnieken daadwerkelijk nodig zijn. Daarnaast loopt er een onderzoek naar het voorkomen en bestrijden van rookgasexplosies.

Dat de Brandweeracademie samen met collega’s uit de praktijk deze basisprincipes heeft ontwikkeld via een proces van validatie – waarbij wetenschap én praktijk met elkaar in verbinding zijn gebracht, met als resultaat hanteerbare handelingsperspectieven voor de brandweermensen – was een van de grote wensen die ik in mijn lectorale rede heb uitgesproken. Ik ben er trots op dat we dat hebben bereikt en hoop dat een andere missie van mij, namelijk de Brandweeracademie als hét gezaghebbende kennisinstituut voor brandweer en brandveiligheid waar brandweermensen trots op zijn, daarmee ook grotendeels is bereikt.

Ricardo Weewer

Eerder verschenen columns

mei 2019: ​Energietransitie: op zoek naar antwoorden
mei 2019: Terechte aandacht voor brandweervrijwilligers
september 2018: Natuurbrandbestrijding als sprekend voorbeeld van business intelligence
augustus 2018: De onderzoeks- en innovatieagenda voor de brandweer in Europa
mei 2018: De hernieuwde kijk op brandbestrijding
februari 2018: Brand in ecohuis leerschool voor wetgevers en adviseurs!
oktober 2017: Leren van incidenten voor repressie én preventie!
juli 2017: Is brandveiligheid ook rookveiligheid?
april 2017: Ventileren: (wanneer) wel of niet doen?
februari 2017: Naar een nieuwe kijk op brandbestrijding...
oktober 2016: Brandweeracademie neemt voortouw in internationale kennisdeling en -ontwikkeling
juni 2016: Brandbestrijding is geen gemakkelijk vak
februari 2016: Belang van onderzoek
december 2015: Met trots presenteer ik u…
februari 2015: De Brandweeracademie en Brandweer Nederland samen landelijk nieuws

Vlogs

Ricardo Weewer vlogt: indoor-cartografie voor brandweerinzetten (27 februari 2019)

Eerdere vlogs

13 november 2018: Ricardo Weewer vlogt: on tour in Drenthe
7 november 2018: Ricardo Weewer vlogt: SLIM Event 2018
16 oktober 2018: Ricardo Weewer vlogt: on tour in Zuid-Limburg
20 juni 2018: Ricardo Weewer vlogt: vakmanschapsdagen in Zuid-Holland Zuid
26 maart 2018: Ricardo Weewer vlogt: wetenschapsavond op het Stedelijk College Eindhoven
26 januari 2018: Ricardo Weewer vlogt: labexperimenten met rookgaskoeling
17 december 2017: Ricardo Weewer vlogt: praktijkexperimenten met rookgaskoeling
28 november 2017: Ricardo Weewer vlogt: leren met het KEI-model op het Brandweercongres 2017
20 november 2017: Ricardo Weewer vlogt: vakmanschapsdagen in Zeeland
15 november 2017: Ricardo Weewer vlogt: Congres Fire Safety & Science 2017
15 november 2017: Ricardo Weewer vlogt: Exchange of Experts 2017
6 november 2017: Ricardo Weewer vlogt: bezoek aan SLIM Event 2017
25 oktober 2017: Ricardo Weewer vlogt: de human factor in de incidentbestrijding
27 juli 2017: Ricardo Weewer vlogt: bezoek aan praktijkexperimenten in België

Onderzoeken

Basisprincipes van brandbestrijding (voorheen De hernieuwde kijk op brandbestrijding)
Bij een inhoudelijke herziening van de uitgave wordt de titel van deze publicatie aangepast in Basisprincipes van brandbestrijding.
De hernieuwde kijk op brandbestrijding (2018)

Brandweerdoctrine

Werkdocument Kwadrantenmodel Gebouwbrandbestrijding (2014)

Offensief binnen

Het kan verkeren. Beschrijvend onderzoek naar brandontwikkeling en overleefbaarheid bij woningbranden (2015)
Schuim en water opnieuw belicht (2015)

Verkoelende experimenten met water en schuim (2013)

Offensief buiten 

De offensieve buiteninzet: buiten gewoon (2017)

De offensieve buiteninzet: groot pand, grote zorg? (2016)

De offensieve buiteninzet bereikbaar? (2016)

De offensieve buiteninzet compleet of complex (2015)

Experimenten offensieve binnen- en buiteninzet (2014)

Praktijkexperimenten technieken offensieve buiteninzet (2012)

Defensief binnen

Defensief buiten

Brandoverslag. Handelingsperspectief en literatuuronderzoek (2018)

Defensieve buiteninzet warmtestraling en waterschermen (2015)

Experimenteel onderzoek beperking rookverspreiding (2013)

Onderzoek Effectbestrijding brand (rookverspreiding), fase 2a (2012)

Onderzoek Effectbestrijding brand (rookverspreiding), fase 1 (2011)

Commandovoering

Grootschalig brandweeroptreden. Eindrapport 2016 (2018)

Grootschalig brandweeroptreden, jaaroverzicht 2016 (2017)

Met beide benen op de grond: mindfulness bij commandovoering (2017)

Eindrapport situationele commandovoering brandweer (2015)

Situationele commandovoering, deelrapport commandotype (2015)

Innovatieve kijk op commandovoering, het raamwerk (2014)

Reddingen bij brand

Reddingen bij brand 2014/2015 (2016)

Brandweeroptreden bij incidenten met moderne voertuigen

Brandweeroptreden bij incidenten met moderne voertuigen (2016)

 
Tunnelbrandbestrijding
Een literatuurstudie naar brandbestrijding in wegtunnels (2019)

Tweede orde leren van (bijna-)ongevallen bij waterongevallenbeheersing

Tweede orde leren van (bijna-)ongevallen bij waterongevallenbeheersing (2018) 

Casuïstiek

Casuïstiek uit brandonderzoek. Trends om van te leren 2 (2019)

Casuïstiek uit brandonderzoek, trends om van te leren (2017)

Casuïstiek ondergeventileerde branden (2016)

Incidentonderzoek

Brand aan boord van visserschip Johanna Maria (2015)

Afbrandscenario als uitkomst. Casus Maxum Megastore Brielle (2014)

Brand in hotel De Draak (2014)

Leerarena Leeuwarden (2014)

Zeer grote brand GRIP 2, Zomerdijk IJsselstein (2013)

Onderzoeken Kenniscentrum Arbeidsveiligheid IFV

Blootstelling rook (2018)

Literatuur- en modelstudie naar opnameroutes van toxische stoffen in rook door brand (2017)

Onderzoek naar rook als beroepsrisico bij de brandweer; deel 2, aanvulling op literatuurreview (2016)

Onderzoek naar rook als beroepsrisico bij de brandweer; een literatuurreview (2015)

Organisatie beroepsbrandweer

De beroepsbrandweer: organisatievormen (2019) 

Vrijwilligheid bij de brandweer
Recruitment and retention of volunteers in European Fire Services (2019)

Onderzoek Underwriters Laboratories (UL) vertaald in het Nederlands door Brandweeracademie

Onderzoek naar de effectiviteit van verticale ventilatie en repressieve tactieken bij eengezinswoningen door de brandweer (2012)

Online cursus praktijkexperimenten Governors Island in het Nederlands (2016)

Enkele belangrijke resultaten uit het onderzoek van Underwriters Laboratories naar de effectiviteit en toepassing van repressieve ventilatie (2017) 

Kennisdocumenten

Infoblad energietransitie ten bate van veiligheidsregio's (2019)

Overige publicaties

Leren en brandweer - Over hoe mensen leren, ook binnen de brandweer (2017)

Boekbijdragen 

Brandweer Nederland: impact hebben in fysieke veiligheid. In: Veranderen van maatschappelijke
organisaties (2017) 

Artikelen 

De energietransitie: nieuwe technieken met nieuwe uitdagingen Brand&Brandweer (2019). 7/8, 6-7
Verhoogde risico's zonnepanelen bij in-daksystemen Brand&Brandweer (2019). 7/8, 16-18 

Brandveiligheid van parkeergarages en duurzame brandstoffen Vexpansie (2019). 1, 20-23

Batterijen zorgen voor nieuwe uitdagingen Brand&Brandweer (2018), 12, 14-17

Hoogste tijd voor veilige energietransitie Safety (2018). 5, 8-10

De Hernieuwde kijk op brandbestrijding, een serie praktische vuistregels (2018). Brand & Brandweer, 6, 10-11
Luchttoevoer van groot belang bij woningbrandbestrijding (2016). Brand&Brandweer, 12, 20-21

Hoop op meer inzicht in arbeidshygiëne door onderzoeken (2016). Brand&Brandweer, 11, 20-21

Situationele commandovoering al doende verder ontwikkelen (2016). Brand&Brandweer, 11, 32-33

Lectorale rede Ricardo Weewer 

Lectorale rede Ricardo Weewer: rode kroonjuwelen (2015)

Uitgesproken lectorale rede (YouTube) (2015)

The Brandweeracademie (Fire Service Academy), part of the Instituut Fysieke Veiligheid, has published several reports in English:

The Renewed View on Firefighting

The Renewed View on Firefighting (2018)
The Renewed View on Firefighting, poster (2018)

Exchange of experts - field reports

Exchange of Experts 2018: Realistic Training FSE and real fires (2018)
Pelastusopisto, Exposure control in fire and rescue work (2017)
Exchange of Experts 502 (2016)

Situational incident command

Situational incident command in the Fire Service (2017)
The study provides a renewed understanding of the way in which large-scale incidents are managed and how to improve this.

Fire service doctrine

Quadrant Model for Fighting Structure Fires (2014)
This working document concisely describes the fire service doctrine and quadrant model as it is understood by the Dutch Fire Service.

Offensive interior approach

​A second look at foam and water (2015)
Study into the fire gas cooling capacity of CAF OneSeven® according to application method 2.0 versus low pressure, high pressure and application method CAF 1.0.

 Cooling experiments with water and foam (2014)
Study into flue-gas cooling and fire extinction when deploying CAF, Firedos, high pressure and low pressure hose lines in offensive interior fire fighting operations.

Offensive exterior approach

The offensive exterior approach: extraordinary (2017)
Perspective for a practical application based on four experimental studies.

Field experiments with techniques for the offensive exterior approach (2012)
Research into the effectiveness of four techniques for the offensive exterior approach compared to the interior approach with a high pressure jet. 

Mass loss and flammability of insulation materials used in sandwich panels during the pre-flashover phase of fire. In: Fire and Materials (2017)
A study into the mass loss and flammability limits of different sandwich panels and their cores (polyurethane (PUR), polyisocyanurate (PIR) and stone wool).

Techniques for the offensive exterior attack in fighting ventilation controlled structure fires (2016)
An analysis of residential building fires: the difference between fatal and non-fatal casualties (2016)
Towards a sound understanding of the effectiveness of smoke detectors in dwellings (2016)
Fire spread and tenability in single family dwellings; combining live fire experiments and FSE-modeling (2016)
Three researchers of the Fire Service Academy presented four recent research studies at the international conference Interflam 2016 in England. 

Fire safety and suppression in modern residential buildings and
Fire safety and suppression in modern residential buildings. Literature study (2015)
Research on the influence of the building skin on the fire behaviour in well insulated and airtight dwellings and consequences for the safety of the occupant and fire service.

It depends; Descriptive research into fire growth and the chances of survival (2015)
Descriptive research into fire growth and the chances of survival.

Occupational safety

Exposure to smoke (2018)
An overview report of the studies to exposure routes, contamination and cleaning of turn-out gear and the skin barrier function.

Literature and model study on absorption routes of toxic substances in smoke caused by fire (2017)Study of PreventPartner to provide insight into the most common substances that are released in a fire, what effects these substances can cause in the body and which absorption routes are relevant.

Research into smoke as an occupational risk in the fire service. Part 2 (2016)
This report provides a supplement with regard to the latest information in the scientific literature about the dangers of exposure to toxic substances in smoke.

Research into smoke as an occupational risk in the fire service (2015)
A review of the literature on the possible occurrence of certain forms of cancer among firefighters in relation to fire-fighting activities.

Incident research

Incident research The Draak Bergen op Zoom (2014)
Management summary of incident research into The Draak Hotel in Bergen op Zoom, the Netherlands.

Extremely vigorous fire IJsselstein (2014)
The focus of this evaluation report is the fire that occurred in the multi-tenanted business premises at 11 Zomerdijk in IJsselstein.

Maxum Mega Store Brielle (2014)
This research focuses on a nationwide scope of lessons learnt from the ‘Maxum Megastore Brielle’ case.

Fire behavior of sandwich panel core materials In the pre-flashover phase (2014)
A study into sandwich panels and their fire safety properties, based on a literature study resulting in
experiments.

Fire with fatal outcome in De Punt (2008)
Explanatory investigation into the fire in De Punt, the Netherlands.

Inaugural speech Ricardo Weewer

The red crown jewels (2015)
Inaugural speech by dr. ir. Ricardo Weewer, Professor of Fire Service Science, Fire Service Academy.